Πρόγραμμα επιτήρησης, πρόληψης & ελέγχου της Αφρικανικής Πανώλους των Χοίρων στους αγριόχοιρους
Την εφαρμογή προγράμματος για την επιζωοτιολογική επιτήρηση, πρόληψη και ελέγχο της Αφρικανικής Πανώλους των Χοίρων (ΑΠΧ) στους αγριόχοιρους αποφάσισαν τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας – Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Με την εν λόγω ΚΥΑ καθορίζεται, επίσης, το πλαίσιο συνεργασίας των αρμόδιων αρχών και φορέων για τη διαχείριση του πληθυσμού των αγριόχοιρων, την ενίσχυση της επιτήρησης της ΑΠΧ σε αγριόχοιρους και τη διαχείριση εστιών της νόσου σε αγριόχοιρους.
Σκοπός
Σκοπός της απόφασης είναι:
- Η κατάρτιση και υλοποίηση του προγράμματος πρόληψης και ελέγχου της Αφρικανικής Πανώλους των χοίρων (ΑΠΧ) σε αγριόχοιρους (Sus scrofa) και τα υβρίδια αυτών στη χώρα, και η ρύθμιση θεμάτων που αφορούν στην άμεση και αποτελεσματική συμμετοχή των καθ’ ύλη αρμοδίων αρχών και φορέων στο πρόγραμμα. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την υλοποίηση των απαραίτητων και αναγκαίων δράσεων πρόληψης και αποτροπής εισόδου και εξάπλωσης της νόσου μέσω των αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών στη χώρα, με κύριο μέτρο τον έλεγχο – μείωση του πληθυσμού τους, την επιζωοτιολογική επιτήρηση (ενεργητική και παθητική) του νοσήματος και την υλοποίηση δράσεων που ακολουθούν την καταγραφή εστίας/ών ΑΠΧ σε αγριόχοιρο/ους και τα υβρίδια αυτών.
- Ο ορισμός των αρμόδιων αρχών και φορέων για την κατάρτιση, υλοποίηση, συντονισμό, εποπτεία, αξιολόγηση και τροποποίηση του παραπάνω προγράμματος.
Δράσεις του προγράμματος
Το πρόγραμμα υλοποιείται μέσω της διενέργειας τεσσάρων (4) τομέων δράσης, που συνίστανται:
- Στη μείωση του πληθυσμού των αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών σε όλη την επικράτεια της χώρας, με την πρακτική της θήρας ή με άλλες αποδεκτές επιστημονικά μεθόδους, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, μέσω της συνεργασίας των αρμόδιων αρχών (Κτηνιατρικών και Δασικών Υπηρεσιών) και φορέων (Κυνηγετικές Οργανώσεις, Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών) κατά τη διάρκεια όλου του κυνηγετικού έτους και με στόχευση κυρίως στη μείωση του αριθμού των ενήλικων θηλυκών αγριόχοιρων και υβριδίων αυτών. Επιπλέον η επιδιωκόμενη μείωση του πληθυσμού των αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών αποσκοπεί και στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων που προκαλεί ο υπερπληθυσμός τους στη γεωργία, στη δημόσια ασφάλεια και στη βιοποικιλότητα.
- Στην Παθητική Επιτήρηση της ΑΠΧ σε όλη την χώρα με τη συστηματική συλλογή και εργαστηριακή εξέταση, δειγμάτων αίματος και ιστών, νεκρών αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών ή αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών με ύποπτα συμπτώματα ή παθολογοανατομικά ευρήματα συμβατά με την ΑΠΧ.
- Στην Ενεργητική Επιτήρηση της ΑΠΧ που βασίζεται στη συλλογή δειγμάτων αίματος και ιστών από θηρευμένους αγριόχοιρους και τα υβρίδια αυτών, ανάλογα με την επιδημιολογική εξέλιξη του νοσήματος και την ανάλυση κινδύνου.
- Στη λήψη μέτρων ελέγχου που λαμβάνονται μετά την επιβεβαίωση εστίας/ών ΑΠΧ σε αγριόχοιρους και τα υβρίδια αυτών, μέσω της συνεργασίας των καθ’ ύλη αρμόδιων αρχών και φορέων.
Αρμόδιες Αρχές και Φορείς
Υπεύθυνοι για την κατάρτιση, υλοποίηση, συντονισμό, εποπτεία, αξιολόγηση και τροποποίηση του παραπάνω προγράμματος είναι:
- Οι επίσημες κτηνιατρικές αρχές.
- Οι επίσημες Δασικές Αρχές (Τμήμα Διαχείρισης Άγριας Ζωής και Θήρας του ΥΠΕΝ, Δασικές Υπηρεσίες των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων).
- Οι Κυνηγετικοί Φορείς (κυνηγετικές οργανώσεις).
- Οι Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών
- Οι Περιβαλλοντικές Οργανώσεις.
- Οι πολίτες που δραστηριοποιούνται σε δασικές περιοχές (περιπατητές κ.ά.).
Εκπαίδευση Δασικών Υπαλλήλων, Κυνηγών και Ιδιωτικών Φυλάκων Θήρας
Οι Διευθύνσεις Κτηνιατρικής των Περιφερειών και τα Τμήματα Κτηνιατρικής των ΔΑΟΚ όταν απαιτείται, διεξάγουν σε επίπεδο Περιφέρειας ή Περιφερειακής Ενότητας, με τη συμβολή, συμμετοχή και συνεργασία των Δασικών Αρχών των περιοχών αρμοδιότητάς τους και των Κυνηγετικών Ομοσπονδιών, εκπαιδευτικές δράσεις για το εμπλεκόμενο με το θέμα προσωπικό των Δασικών Υπηρεσιών των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, του προσωπικού των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών στις περιοχές που υπάγονται στην διοίκηση και διαχείριση τους, τους κυνηγούς μέλη των συνεργείων δίωξης-ομάδων κυνηγών και τους ιδιωτικούς φύλακες θήρας των Κυνηγετικών Οργανώσεων.
Oι βασικοί στόχοι των εκπαιδευτικών δράσεων συνοψίζονται στις εξής ενότητες:
- Διαδικασία δειγματοληψίας νεκρών και θηρευμένων αγριόχοιρων και υβριδίων αυτών.
- Μέτρα βιοασφάλειας κατά τη δειγματοληψία για την αποφυγή διασποράς της ΑΠΧ.
- Καλές πρακτικές κατά τη θήρα αγριόχοιρων και υβριδίων αυτών, κατά τη διαχείριση και μεταφορά θηραμάτων και των υποπροϊόντων τους για την αποφυγή διασποράς της ΑΠΧ.
- Συμβολή του εν λόγω προσωπικού των υπηρεσιών, των κυνηγών και των ιδιωτικών φυλάκων θήρας των κυνηγετικών οργανώσεων στις δράσεις που ακολουθούν την καταγραφή εστίας ΑΠΧ σε αγριόχοιρους και τα υβρίδια αυτών, σύμφωνα με τις διατάξεις του Σχεδίου Αντιμετώ- πισης έκτακτης Ανάγκης για την Καταπολέμηση της ΑΠΧ.
Η εκπαίδευση δύναται να διεξαχθεί με τη χρήση οπτικοακουστικών μέσων (π.χ. video, προβολή φωτογραφιών και παρουσιάσεων) καθώς και μέσω πρακτικής επίδειξης διαδικασιών (π.χ. διαδικασία δειγματοληψίας, περιγραφή μέτρων βιοασφάλειας κ.ά.).
Δαπάνες – Ενισχύσεις
Οι δαπάνες υποστήριξης των προγραμμάτων για τον περιορισμό και την εξάλειψη της Α.Π.Χ αναλαμβάνονται από τις καθ’ ύλη εμπλεκόμενες υπηρεσίες και φορείς, στα πλαίσια των ασκούμενων αρμοδιοτήτων τους.
Οι ενισχύσεις των κυνηγών/ιδιωτικών φυλάκων θήρας, μελών περιβαλλοντικών οργανώσεων και πολιτών για τη συνδρομή τους στον εντοπισμό νεκρών αγριόχοιρων και υβριδίων τους και την κοινοποίησή τους στις αρμόδιες κτηνιατρικές αρχές καθώς και οι ενισχύσεις των κυνηγών/ ιδιωτικών φυλάκων θήρας για τη συνδρομή τους στην υγειονομική διαχείριση πτωμάτων αγριόχοιρων και υβριδίων τους που ανευρίσκονται νεκροί, στη δειγματοληψία στα πλαίσια της παθητικής και ενεργητικής επιτήρησης σε αγριόχοιρους και υβρίδια τους και στην επιλεκτική θήρα ενήλικων θηλυκών αγριόχοιρων και υβριδίων τους σε Περιφερειακές Ενότητες της χώρας ανάλογα με την επιδημιολογική εξέλιξη του νοσήματος και την ανάλυση κινδύνου, καθορίζονται σε ετήσια βάση από την κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Έγκριση προγράμματος οικονομικών αποζημιώσεων, ενισχύσεων και λειτουργικών δαπανών που προκύπτουν από την επιβολή κτηνιατρικών μέτρων εξυγίανσης του ζωικού κεφαλαίου της χώρας, (διερεύνηση, πρόληψη, επιτήρηση, έλεγχος, εκρίζωση, έκτακτες επεμβάσεις) στο πλαίσιο εφαρμογής των ισχυουσών ειδικών κτηνιατρικών διατάξεων».
Κυρώσεις
Στους μη συμμορφούμενους με τις διατάξεις της ΚΥΑ, επιβάλλονται οι διοικητικές και ποινικές κυρώσεις που προβλέπονται στα άρθρα 23 και 27 του ν. 4235/2014 (Α’ 32), καθώς και κάθε κύρωση που προβλέπεται από το Δασικό Κώδικα και την περιβαλλοντική Νομοθεσία.
Σχετικό αρχείο:
ΚΥΑ 147/21886/25.01.2021 (Β΄ 313) Πρόγραμμα επιζωοτιολογικής επιτήρησης, πρόληψης και ελέγχου της Αφρικανικής Πανώλους των Χοίρων στους αγριόχοιρους – Καθορισμός πλαισίου συνεργασίας αρμόδιων αρχών και φορέων για τη διαχείριση του πληθυσμού των αγριόχοιρων, την ενίσχυση της επιτήρησης της Αφρικανικής Πανώλους των χοίρων σε αγριόχοιρους και τη διαχείριση εστιών της νόσου σε αγριόχοιρους.