proactive

Συνδεση

Ψηφιακή γεωργία: Το μονοπάτι για κάλυψη διατροφικών αναγκών και οικονομικής ανόδου της χώρας εν μέσω Covid-19

Ανδρέας Μαγκλάρας *




Εν μέσω της πανδημίας του Covid-19, που πλήττει τον πλανήτη μας το τελευταίο χρονικό διάστημα είναι μια ευκαιρία να στραφούμε προς την εξέλιξη του πρωτογενή τομέα για την κάλυψη των αγροδιατροφικών μας αναγκών.

Το πρόβλημα επάρκειας των αγαθών δεν είναι ένα θέμα που μας απασχολεί μόνο αυτό το διάστημα, όπου δοκιμαζόμαστε από το νόσημα αλλά απασχολεί τους επιστήμονες τα τελευταία χρόνια. O πληθυσμός της γης, το 2050 αναμένεται να αυξηθεί περίπου κατά 2,5 δισεκατομμύρια και λόγω της ραγδαίας αυτής αύξησης του πληθυσμού τις επόμενες δεκαετίες θα πρέπει να αυξήσουμε την παγκόσμια παραγωγή τροφίμων κατά 70%, για την κάλυψη των αγροδιατροφικών αναγκών.


Κάτι τέτοιο δεν είναι εύκολο,

Όμως διανύουμε μια περίοδο όπου οι μηχανικοί, οι γεωπόνοι και οι αγρότες του σήμερα συνεργάζονται συνεχώς προκειμένου για να εξελίξουν την αγροτική παραγωγή .

Τα αποτελέσματα είναι σημαντικά καθώς τουλάχιστον στην Ευρώπη το 20% περίπου των παραγωγών έχουν περάσει στην Γεωργία ακριβείας και μέσα στο ποσοστό αυτό υπάρχει ένα 5% περίπου που έχει περάσει στην επόμενη φάση που είναι η Ψηφιακή Γεωργία. Ενώ στις ΗΠΑ το ποσοστό των αγροτών που χρησιμοποιούν στην γεωργία κάποιο είδος τεχνολογίας της Ψηφιακής Γεωργίας κυμαίνεται στο 25-70%.

Η Ψηφιακή Γεωργία συνδέεται στενά με τρεις τομείς τεχνολογιών.
Πληροφοριακά συστήματα διοίκησης .

Προγραμματισμένα συστήματα για την συλλογή, επεξεργασία, αποθήκευση και διάδοση δεδομένων για την εκτέλεση των εργασιών.
Γεωργία ακριβείας

Η γεωργία ακριβείας είναι ένα σύστημα διαχείρισης των αγροκτημάτων το οποίο βοηθά τον γεωργό στην λήψη σωστών αποφάσεων για την βελτίωση της παραγωγής και την μείωση των αρνητικών επιπτώσεων της γεωργίας στο περιβάλλον, χρησιμοποιώντας την πληροφορική και ηλεκτρονικά μέσα.

Περιλαμβάνει συστήματα υποστήριξης αποφάσεων, συστήματα γεωεντοπισμού, εργαλεία λήψης αεροφωτογραφιών και εργαλεία που μπορούν να μετρήσουν χαρακτηριστικά του εδάφους όπως η περιεκτικότητα σε άζωτο, σε θρεπτικά στοιχεία, τα επίπεδα υγρασίας και άλλα.


Γεωργικοί αυτοματισμοί, ρομποτική και μη επανδρωμένα σκάφη γνωστά και ως Drones.

Σε αυτόν τον τομέα ανήκουν οι Ελκυστήρες χωρίς οδηγό. Καθώς αναπτύσσονται οι αυτόνομες τεχνολογίες οδήγησης τα τρακτέρ αναμένεται να κινούνται αυτόνομα χωρίς οδηγό.

Στην ψηφιακή γεωργία υπάρχουν αισθητήρες που αναλύουν την ποιότητα του εδάφους ,την πυκνότητα, την υγρασία και τα επίπεδα θρεπτικών ουσιών οπότε κατά την διαδικασία της σποράς επιτυγχάνεται η βέλτιστη φύτευση με αποτέλεσμα την μεγαλύτερη παραγωγή.

Βασιζόμενοι σε πληροφορίες από αισθητήρες που βρίσκονται στο αγρόκτημα μπορούμε να παρακολουθούμε τα επίπεδα υγρασίας στο έδαφος και η άρδευση πραγματοποιείτε αυτόνομα ανάλογα με τις εκάστοτε αρδευτικές ανάγκες.

Για τον έλεγχο των ζιζανίων μέχρι στιγμής έχουν κατασκευαστεί και λειτουργούν πειραματικά δυο διαφορετικοί τύποι ρομποτικών μηχανημάτων.

Ο πρώτος τύπος κινείται αυτόνομα μέσα σε μια καλλιέργεια χρησιμοποιώντας δορυφορικού GPS και διαθέτοντας τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αναγνωρίσει και να αφαιρέσει τα ζιζάνια. Ο δεύτερος τύπος ρομπότ λειτουργεί πολύ διαφορετικά. Όταν φυτεύονται οι σπόροι καλύπτονται με μια φθορίζουσα χρωστική ουσία η οποία μεταφέρεται στα νεαρά φυτά όταν αυτά αρχίζουν και αναπτύσσονται. Ο καλλιεργητής που ρυμουλκείται από τον ελκυστήρα είναι εφοδιασμένος με συστήματα απεικόνισης που αναγνωρίζουν την φθορίζουσα ουσία. Με αυτόν τον τρόπο ο καλλιεργητής αφαιρεί μόνο τα μη φωσφορούχα ζιζάνια.

Για την συγκομιδή των καρπών υπάρχει πληθώρα μηχανημάτων τα οποία διαθέτουν κάμερες και αλγόριθμους για τον προσδιορισμό του χρώματος του σχήματος και της ωρίμανσης των καρπών και είναι σε θέση να συγκομίζουν μηχανικά όταν οι καρποί είναι έτοιμοι .

Τα Μη επανδρωμένα σκάφη (drones) τα οποία έχουν 4 βασικές δυνατότητες.

Μια από αυτές είναι η απεικόνιση. Με την βοήθεια των μη επανδρωμένων σκαφών παρέχεται η δυνατότητα λήψης φωτογραφιών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί από μίας απλής φωτογραφικής απεικόνισης έως υπέρυθρης ή υπεριώδους απεικονίσεως .

Επιπρόσθετα, Τα drones εκτοξεύουν στο έδαφος τον σπόρο σε βέλτιστες τοποθεσίες για την καλύτερη παραγωγή. Μέχρι στιγμής αυτό έχει λάβει χώρα μόνο για έργο αναδάσωσης.

Επίσης ,Υπάρχουν Drones κατάλληλα σχεδιασμένα για ψεκασμούς καλλιεργειών. Χρησιμοποιούν έναν συνδυασμό GPS, μέτρησης με λέιζερ, και υπερήχων για να μπορούν τα αεροσκάφη να προσαρμόζονται στο επιθυμητό υψόμετρο ,την κατάλληλη θέση και την ταχύτητα του ανέμου για να εκτελούν πιο αποτελεσματικά και με μεγαλύτερη ακρίβεια την διαδικασία του ψεκασμού.

Τέλος, Μια από τις χρησιμότερες εργασίες που μπορούν να κάνουν τα drones είναι η εξ αποστάσεως παρακολούθηση και ανάλυση του αγροκτήματος και των καλλιεργειών. Έτσι οι αγρότες μπορούν να μεταβαίνουν στα κτήματα όταν υπάρχει πραγματικά λόγος.

Δεδομένου ότι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη για γεωργική χρήση είναι υπό εξέλιξη προκύπτουν δύο βασικά μειονεκτήματα. Πρώτον οι μπαταρίες τους δεν είναι αρκετά μεγάλες με αποτέλεσμα η διάρκεια πτήσης τους να είναι περίπου στην μια ώρα οπότε θα πρέπει να επαναφορτιστούν και δεύτερον το κόστος αυτήν την στιγμή για μια τέτοια επένδυση είναι μεγάλη.

Αυτός ο τεράστιος όγκος πληροφοριών που συλλέγεται από την γη και συγκεκριμένα από τα διάφορα μηχανήματα και αισθητήρες μεταφέρονται μέσω ενός δικτύου σε ένα σύστημα αποτελούμενο από έναν αλγόριθμο ο οποίος τις οργανώνει τις επεξεργάζεται και επιστρέφει τις κατάλληλες εντολές στον αγρότη ή στα διάφορα εργαλεία της ψηφιακής γεωργίας για την υλοποίηση των εργασιών με σκοπό την βελτιστοποίηση της παραγωγής.

Στην χώρα μας η Ψηφιακή Γεωργία διανύει την εμβρυακή της ηλικία.

Παρά το γεγονός ότι παράγουμε αγροτικά προϊόντα υψηλής ποιότητας όπως είναι το τυρί φέτα, Κορινθιακή σταφίδα, ελιές Καλαμών, φράουλες Μανωλάδας και πολλά άλλα, αντιμετωπίζουμε μια σειρά από προβλήματα και για αυτό όχι μόνο δεν μπορούμε να εξάγουμε τα προϊόντα μας με προστιθέμενη αξία, αλλά πολλές φορές αναγκαζόμαστε να εισάγουμε προϊόντα από τρίτες χώρες τα οποία είναι χαμηλότερης ποιότητας.

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα του Έλληνα παραγωγού είναι ο μικρός κλήρος που διαθέτει, ο οποίος δεν του επιτρέπει να καλλιεργεί μεγάλες εκτάσεις και να παράγει υψηλές ποσότητες, το οποίο σε σχέση και με το μεγάλο κόστος καλλιέργειας κάνει το έργο του ακόμα πιο δύσκολο.

Επίσης, υπάρχει έλλειψη κινήτρων για ενθάρρυνση των νέων ανθρώπων να στραφούν προς τον πρωτογενή τομέα . Οι νέοι άνθρωποι διαθέτοντας μεγαλύτερη τεχνογνωσία μπορούν πιο εύκολα να συμβαδίσουν με την τεχνολογία και τις απαιτήσεις της εποχής σε αντίθεση με το υψηλό σε ηλικία μέσο όρο των αγροτών που είναι σήμερα στη χώρα μας.

Η υψηλή φορολογία των αγροτών είναι ακόμα ένα σημαντικό πρόβλημα.

Οι παρούσες νομοθεσίες και η γραφειοκρατία η οποία υπάρχει δεν επιτρέπουν εύκολα την παραγωγή νέων καλλιεργειών, για παράδειγμα εάν κάποιος παραγωγός θέλει να παράγει τσάι Ολύμπου θα πρέπει να πάρει πιστοποίηση σπόρου από την Γερμανία.

Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουμε και στον τομέα τον εξαγωγών. Τα ελληνικά προϊόντα δεν διαφημίζονται και δεν προωθούνται σωστά στις ξένες αγορές με αποτέλεσμα να μην είναι τόσο αναγνωρίσιμα προς το αγοραστικό κοινό και ας είναι υψηλότερης ποιότητας από προϊόντα άλλων χωρών, παραδείγματος χάρη υπάρχουν ελληνικά κρασιά τα οποία είναι υψηλότερης ποιότητας από τα Γαλλικά. Ένα ακόμα σημαντικό εμπόδιο ως προς τις εξαγωγές, καθώς τα ελληνικά προϊόντα έχουν υψηλό κόστος σε σχέση με προϊόντα άλλων χωρών γεγονός το οποίο οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα μεταφορικά έξοδα καθώς σήμερα πολλά προϊόντα μεταφέρονται στο εξωτερικό με μεταφορικές εταιρίες και υπάρχει υψηλό κόστος μεταφοράς .

H πανδημία επιφέρει οικονομική κρίση στην χώρα μας, όμως μπορεί να αντιμετωπιστεί με την επίλυση των προβλημάτων αυτών.

Σύμφωνα με μελέτες εκτιμάται ότι το αγροτικό εισόδημα στην Ελλάδα μπορεί να αυξηθεί κατά 9% μέχρι το 2024 υπό τη προϋπόθεση ότι οι αγρότες θα επικεντρωθούν στην παραγωγή και διάθεση προϊόντων υψηλής ποιότητας και προστιθέμενης αξίας. Για να επιτευχθεί αυτή η αύξηση θα πρέπει να κάνουμε το άλμα προς την Ψηφιακή Γεωργία.

Προκειμένου να υλοποιηθεί με ταχύτερους ρυθμούς αυτή η μετάβαση, θα πρέπει να προχωρήσουμε στην δημιουργία μεγάλων παραγωγικών σχημάτων όπως είναι οι ομάδες παραγωγών και οι συνεταιρισμοί, καθώς επίσης θα πρέπει να υπάρχει συνεργασία μεταξύ της ακαδημαϊκής κοινότητας και της κοινότητας των παραγωγών.

Κλείνοντας,

Όσο μακρινή και δύσκολη φαίνεται σαν ιδέα η Ψηφιακή Γεωργία στην Ελλάδα, τόσο εύκολα υλοποιήσιμη μπορεί να γίνει με την συνεργασία όλων μας.

Σκεφτείτε μόνο ότι η Ιταλία που θεωρείται ως μια ανεπτυγμένη χώρα

μόνο το 20% των αγροτών της που χρησιμοποιεί την Γεωργία Ακριβείας και από αυτό το ποσοστό μόνο το 2% έχει περάσει στην επόμενη φάση που είναι η Ψηφιακή Γεωργία, δηλαδή το 80% των αγροτών της Ιταλίας βρίσκεται ακόμα στην εκμηχάνιση της Γεωργίας. Το ποσοστό των αγροτών που θα μεταβούν στην Ψηφιακή Γεωργία αναμένεται να αυξηθεί σύντομα λόγων της συνέργειας των διαφόρων κρατικών φορέων.

Συμπερασματικά, και εμείς θα πρέπει να ακολουθήσουμε αυτό το παράδειγμα για την εξέλιξη της Αγροτικής παραγωγής μας.

*O Ανδρέας Μαγκλάρας είναι Πτυχιούχος Γεωπόνος Τ.Ε., Πρόεδρος Τοπικού Τμήματος Αχαίας της Π.Ε.Π.Τ.Ε.Γ, Γραμματέας Οικονομικού του Κ.Δ.Σ. της Π.Ε.Π.Τ.Ε.Γ. , Μέλος της Γραμματείας του τομέα Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του Κινήματος Αλλαγής και Μέλος της Νέας Γενιάς του Κινήματος Αλλαγής