Η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσει την ερήμωση της υπαίθρου με πολιτικές και επενδύσεις που καθιστούν τη γεωργία ελκυστική επιλογή για καριέρα. Ωστόσο, η πολιτική αβεβαιότητα σχετικά με τη γεωργική πολιτική της ΕΕ κρατά μακριά τους επενδυτές, ανέφεραν οι ειδικοί σε εκδήλωση που διοργάνωσε η EURACTIV στις Βρυξέλλες την Τρίτη (17 Οκτωβρίου).
Οι αγροτικές περιοχές καλύπτουν περισσότερο από το ήμισυ της ΕΕ, αλλά δεν εκμεταλλεύονται το οικονομικό και κοινωνικό τους δυναμικό. Η ανεργία είναι υψηλή και ο πληθυσμός τους συνεχώς γερνάει καθώς οι νέοι μετακινούνται στις πόλεις για να αναζητήσουν νέες ευκαιρίες.
Για τις επιχειρήσεις και τις κοινότητες που παραμένουν, η έλλειψη σημαντικών επενδύσεων στις υποδομές συμπιέζει την οικονομική ανάπτυξη και καθιστά δύσκολο για τους νέους να πειστούν ότι η αγροτική ζωή μπορεί να τους προσφέρει ένα μέλλον που αξίζει να παραμείνουν.
«Αν θέλουμε να διατηρήσουμε ζωντανές τις αγροτικές περιοχές στο μέλλον, εάν θέλουμε να διατηρήσουμε τη γεωργία ζωντανή, πρέπει να προσελκύσουμε νέους στη γεωργία», δήλωσε ο Jannes Maes, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Νέων Αγροτών (CEJA).
«Οι νέοι πρέπει να είναι σε θέση να δουν ότι αξίζει να ζουν σε αγροτικές περιοχές, ότι η γεωργία μπορεί να τους προσφέρει τα προς το ζην και να τους επιτρέψει να συντηρήσουν την οικογένειά τους».
Την ίδια άποψη συμμερίστηκε ο Stephen Meredith, αναπληρωτής διευθυντής πολιτικής της IFOAM EU, οργανισμού που εκπροσωπεί τους βιοκαλλιεργητές της Ευρώπης, ο οποίος πιστεύει ότι η γεωργία πρέπει να αποτελεί τον πυρήνα της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης. «Η γεωργία είναι η ραχοκοκαλιά των αγροτικών περιοχών. Εάν δεν έχουμε αγρότες, θα είναι ακόμη πιο δύσκολο να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα της ερήμωσης της υπαίθρου».
Ωστόσο, το εισόδημα των αγροτών ανέρχονται στο μόλις το 40% του μέσου όρου σε ολόκληρη την ΕΕ και λιγότερο από το ήμισυ των αγροτικών περιοχών έχουν πρόσβαση σε Internet υψηλής ταχύτητας, γεγονός που εμποδίζει την καινοτομία και καθιστά πιο δύσκολο για τους αγρότες να αναπτύσσουν τις επιχειρήσεις τους
Η πολιτική αβεβαιότητα εμποδίζει τις επενδύσεις
Για τον Josefine Loriz-Hoffmann, διευθυντή αγροτικής ανάπτυξης στη Γενική Διεύθυνση για την Αγροτική Πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG AGRI), οι επενδύσεις σε αγροτικές υποδομές είναι σε μεγάλο βαθμό θέμα «πολιτικού θάρρους» στα κράτη μέλη της ΕΕ.
Η ΕΕ μπορεί να «προσφέρει την εργαλειοθήκη», δήλωσε, αλλά οι μεμονωμένες χώρες πρέπει να αποφασίσουν πού και τι να επενδύσουν.
Ωστόσο, για τα κράτη μέλη, η ανεύρεση των κνδυλίων για την πραγματοποίηση των απαιτούμενων επενδύσεων δεν είναι εύκολη. Ο κ. Pekka Pesonen, ο γενικός γραμματέας της κοινοπραξίας των αγροτών και των γεωργικών συνεταιρισμών Copa-Cogeca της ΕΕ, κατηγόρησε τις «ασυνεπείς» πολιτικές αποφάσεις της Ευρώπης για την απομάκρυνση των ιδιωτών επενδυτών.
«Το πολιτικό περιβάλλον στην Ευρώπη είναι απλά πάρα πολύ ασταθές», είπε, προσθέτοντας ότι αυτό είχε στερήσει χρηματοδοτικές πηγές που θα μπορούσαν να έχουν συμβάλει στην ανάπτυξη της γεωργίας.
Ο επικεφαλής της Copa-Cogeca ισχυρίστηκε ότι υπάρχουν πολλά παραδείγματα όπου «η ΕΕ λέει ότι η επιστήμη προέχει στη χάραξη της πολιτικής της μέχρι να μην της αρέσει ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα». Κάλεσε τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να επιδιώξουν τη συενκτικότητα στις αποφάσεις τους.
Συμπληρωματικότητα με άλλους τομείς πολιτικής
Με την αύξηση των πιέσεων στον προϋπολογισμό της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και την πιθανότητα ότι το Brexit θα αφήσει μια μεγάλη τρύπα στα οικονομικά της ΕΕ μετά το 2020 πολλοί ομιλητές τόνισαν ότι είναι σημαντικότερο από ποτέ να διασφαλιστεί ότι οι αγρότες θα επωφεληθούν από τις πολιτικές της ΕΕ πέραν της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ).
Προκειμένου να μεγιστοποιηθούν οι επιπτώσεις της διαθέσιμης χρηματοδότησης, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να αναζητήσουν «συνέργειες» μεταξύ συμπληρωματικών τομέων πολιτικής, προέτρεψε ο Loriz-Hoffmann. «Τα κράτη μέλη πρέπει να κάνουν περισσότερα για να συνδυάσουν τις δυνατότητες χρηματοδότησης, χρησιμοποιώντας τα ταμεία περιφερειακής ανάπτυξης της ΕΕ και τα ταμεία κοινωνικής ανάπτυξης», ανέφερε.
Ο αρμόδιος αξιωματούχος της Επιτροπής πρόσθεσε ότι οι εθνικές πρωτεύουσες πρέπει να διεξάγουν εσωτερική συζήτηση σχετικά με την αύξηση της συμπληρωματικότητας των έργων που χρηματοδοτούν, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι είναι προς όφελος της αγροτικής ανάπτυξης όπου είναι δυνατόν.
Η ευρωβουλευτής Marijana Petir (ομάδα ΕΛΚ) από την Κροατία δήλωσε ότι το γεγονός ότι 80.000 νέοι προερχόμενοι από αγροτικές περιοχές Κροάτες έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους τα τελευταία τέσσερα χρόνια για να εργαστούν σε θέσεις εργασίας χαμηλής ειδίκευσης στην ΕΕ, δείχνει ότι τα κράτη μέλη και η ίδια η ΚΑΠ πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην περιφερειακή ανάπτυξη και να διασφαλίσουν ότι δεν είναι «ντροπή» να ζει κάποιος και να εργάζεται στην ύπαιθρο ως αγρότης.